دستگاه نورد سه غلطک یکی از تجهیزات حیاتی و مادر در صنعت ورق‌کاری (شیت متال) است که نقش بسیار مهمی در فرآیند فرم دهی ورق های فلزی ایفا می‌کند. این دستگاه با بهره‌گیری از سه غلطک که در نقاط مختلف و به صورت مثلثی قرار گرفته‌اند، قادر است ورق های فلزی را به اشکال متنوعی تبدیل کند؛ از جمله نیم دایره، دایره کامل، مخروط و سایر اشکال هندسی پیچیده. این قابلیت باعث شده تا نورد سه غلطک به عنوان یکی از پرکاربردترین دستگاه‌ها در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، کشتی سازی، ساخت تجهیزات صنعتی و حتی صنایع هنری شناخته شود.
نحوه عملکرد دستگاه نورد سه غلطک
فرآیند کار دستگاه به این صورت است که ورق فلزی ابتدا وارد فضای بین سه غلطک می‌شود و سپس با اعمال فشار مناسب از طریق غلطک ها، خم‌کاری و فرم‌دهی انجام می‌پذیرد. فشار وارد شده توسط غلطک‌ها به گونه‌ای تنظیم می‌شود که ورق به آرامی و بدون ایجاد ترک یا شکستگی به شکل دلخواه درآید. این فرآیند می‌تواند به صورت دستی یا خودکار کنترل شود که در دستگاه های پیشرفته تر، سیستم های اتوماتیک امکان تنظیم دقیق فشار و سرعت را فراهم می‌کنند.
کاربردهای نورد سه غلطک
نورد سه غلطک به دلیل قابلیت انعطاف پذیری بالا، در تولید قطعات فلزی با اشکال متنوع بسیار کاربرد دارد. این دستگاه برای تولید انواع ورق ها و نوارهای فلزی از جنس فولاد، آلومینیوم، مس، برنج و حتی برخی آلیاژ های خاص به کار می‌رود. به طور خاص، در صنایعی که نیاز به تولید قطعات با شکل های منحنی و پیچیده دارند، این دستگاه جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین، به دلیل دقت بالا در کنترل ضخامت ورق، در صنایع حساس مانند داروسازی، غذایی و شیمیایی نیز کاربرد فراوانی دارد.
ساختار و اجزای دستگاه نورد سه غلطک
نورد سه غلطک از سه غلطک اصلی تشکیل شده است:
- غلطک ورودی: که ورق فلزی ابتدا وارد آن می‌شود و نقش هدایت ورق به داخل دستگاه را دارد.
- غلطک میانی: که فشار اصلی را به ورق وارد می‌کند و نقش کلیدی در فرم‌دهی دارد.
- غلطک خروجی: که ورق فرم‌گرفته را از دستگاه خارج می‌کند و به محصول نهایی تبدیل می‌شود.
این غلطک ها معمولاً از فولاد سخت و مقاوم ساخته شده‌اند تا در برابر فشار و سایش مقاومت بالایی داشته باشند. همچنین، در برخی مدل ها، غلطک ها قابلیت تنظیم ارتفاع و زاویه دارند که امکان فرم دهی دقیق‌تر و متنوع‌تر را فراهم می‌کند.
مزایای استفاده از نورد سه غلطک
- کنترل دقیق ضخامت
یکی از مهم ترین مزایای این دستگاه، امکان تنظیم دقیق فاصله بین غلطک ها است که باعث می‌شود ضخامت ورق به صورت یکنواخت و مطابق با استانداردهای فنی تولید شود. این ویژگی به خصوص در صنایع حساس که کیفیت محصول نهایی اهمیت زیادی دارد، بسیار حیاتی است. به عنوان مثال، در صنایع غذایی و دارویی، ضخامت یکنواخت ورق می‌تواند تاثیر مستقیم بر کیفیت بسته بندی و حفظ خواص محصول داشته باشد.
- کاهش نیروی مورد نیاز و افزایش عمر غلطک‌ها
با تقسیم بار بین سه غلطک، فشار وارد بر هر غلطک کاهش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود که سایش و خرابی غلطک ها کاهش یافته و عمر مفید آن ها افزایش یابد. در نتیجه، هزینه‌های نگهداری و تعویض قطعات کاهش یافته و همچنین از توقف‌های ناخواسته خط تولید جلوگیری می‌شود که به صرفه‌جویی در زمان و هزینه کمک می‌کند.
- کاهش موج‌دار شدن ورق
موج دار شدن ورق ها یکی از مشکلات رایج در فرآیند نورد است که به دلیل توزیع نابرابر تنش ها ایجاد می‌شود. نورد سه غلطک با توزیع یکنواخت فشار و تنش‌ها، این مشکل را به حداقل می‌رساند. این امر به ویژه در تولید ورق های نازک و حساس که نیاز به سطحی صاف و بدون عیب دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
- انعطاف‌پذیری بالا در تولید اشکال مختلف
با تنظیم دقیق موقعیت و فشار غلطک‌ها، امکان تولید اشکال متنوع و پیچیده فراهم می‌شود. این قابلیت باعث شده تا نورد سه غلطک در صنایع مختلفی که نیاز به قطعات منحنی یا مخروطی دارند، مانند تولید مخازن، لوله های فلزی، قطعات خودرو و تجهیزات ساختمانی، کاربرد فراوانی داشته باشد.
خرید دستگاه نورد سه غلطک
پیش از خرید دستگاه نورد 3 غلطک مواردی که باید حتما در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
- دقت دستگاه: بسته به نوع محصول و نیازهای تولید، دقت دستگاه باید به گونه‌ای انتخاب شود که کیفیت نهایی محصول تضمین شود.
- سرعت عملیات نورد: سرعت بالاتر می‌تواند حجم تولید را افزایش دهد، اما باید مراقب بود که کیفیت محصول تحت تاثیر قرار نگیرد.
- قدرت موتور: توان موتور باید متناسب با نوع مواد و حجم تولید انتخاب شود تا دستگاه بتواند به صورت پایدار و بدون مشکل کار کند.
- کیفیت قطعات مصرفی: قطعاتی مانند رول‌ها، بلبرینگ‌ها و تسمه‌ها باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند تا طول عمر دستگاه افزایش یابد و هزینه‌های نگهداری کاهش یابد.
- امکان تنظیمات دستی یا اتوماتیک: بسته به نیاز پروژه، انتخاب دستگاه با قابلیت تنظیمات دستی یا اتوماتیک می‌تواند کارایی و سهولت استفاده را افزایش دهد.
مقایسه نورد سه غلطک و نورد چهار غلطک
پیش تر مقاله ای برای تشریح کامل تفاوت های نورد سه و چهار غلطک در سایت منتشر کردیم که با کلیک بر روی لینک قرمز می‌توانید آن را مشاهده کنید. در این مقاله نیز به خلاصه ای از تفاوت های فنی موجود در این دو دستگاه اشاره می‌کنیم.
دستگاه هایی که توانایی رول کردن ورق را دارند، عمدتاً نوردهای سه غلطک و چهار غلطک هستند. در نورد سه غلطک، بخشی از ابتدای ورق معمولاً پرت می‌شود، در حالی که در نورد چهار غلطک، ورق به صورت سرشکن رول می‌شود که باعث کاهش پرت و افزایش بهره‌وری می‌گردد.
از نظر هزینه، نورد سه غلطک به دلیل داشتن اجزای کمتر مانند تعداد غلطک و جک، هزینه ساخت و نگهداری کمتری دارد و برای تولیدات با حجم کمتر یا نیاز های خاص مناسب‌تر است. در مقابل، نورد چهار غلطک برای تولیدات صنعتی بزرگ‌تر و با دقت بالاتر توصیه می‌شود.
مشخصات فنی دستگاه
نوع دستگاه | وزن Ton | ابعاد m | قدرت موتور hp | قطر غلطک جانبی | قطر غلطک اصلی | قدرت پیش خم | قدرت بدون پیش خم | طول نورد کاریm |
3 متر 15 میل | 12 | 2*2*6 | 30 | 250 | 320 | 15 | 12 | 3.1 |
3 متر 20 میل | 17 | 2.65*2.3*7 | 40 | 270 | 350 | 20 | 15 | 3.1 |
3 متر 25 میل | 22 | 2.4*2.3*7.2 | 50 | 300 | 380 | 25 | 15 | 3.1 |
3 متر 30 میل | 27 | 2.5*2.4*7.5 | 50 | 310 | 410 | 30 | 20 | 3.1 |
3 متر 40 میل | 35 | 2.6*2.5*8 | 60 | 380 | 460 | 40 | 25 | 3.1 |
3 متر 50 میل | 40 | 3*2.8*8 | 75 | 450 | 550 | 50 | 30 | 3.1 |
3 متر 70 میل | 50 | 3*2.8*8 | 100 | 500 | 650 | 70 | 35 | 3.1 |
سوالات متداول
- آیا امکان نورد ورق با ضخامت بیش از 100 میلی‌متر وجود دارد؟
بله، با سفارشی‌سازی دستگاه می‌توان ورق‌هایی تا ضخامت 350 میلی‌متر را نیز نورد کرد.
- جنس غلطک ها چیست؟
جنس غلطک‌ها بسته به نوع ورق و ضخامت آن معمولاً از فولادهای Mo40 یا Ck45 انتخاب می‌شود که مقاومت و دوام بالایی دارند.
- چه نوع ورق‌هایی قابلیت نورد با این دستگاه را دارند؟
بیشتر ورق‌های فولادی مانند St37، St52 و هاردوکس قابلیت نورد با دستگاه‌های پایا برش را دارند، اما بسته به سفارش و نوع دستگاه، امکان نورد سایر آلیاژها نیز وجود دارد.