نورد یکی از فرآیندهای مهم در صنعت فلزکاری است که در آن با استفاده از نیروهای مکانیکی، مواد فلزی به اشکال و اندازه‌های دلخواه تبدیل می‌شوند. این فرآیند به ویژه در تولید مقاطع و ورق‌های فلزی بسیار کاربردی است و در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، ساخت و ساز، و صنایع سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. نورد می‌تواند به صورت گرم، سرد و یا نیمه گرم انجام شود که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.
فرآیند نورد شامل عبور مواد از میان دو یا چند غلتک است که به طور همزمان نیروهای فشاری را به مواد اعمال می‌کنند. این نیروها باعث تغییر شکل و ساختار مواد می‌شوند و در نتیجه ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی آنها نیز تغییر می‌کند. از آنجا که نورد یکی از تکنیک‌های موثر در کاهش ضخامت و تغییر شکل مواد است، توجه به جزئیات این فرآیند و تکنیک‌های مربوط به آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این متن به بررسی فرآیند نورد، انواع آن، کاربردها و مزایای این روش در صنعت پرداخته می‌شود.
کاربرد در صنعت
نورد یک فرآیند مهم در صنعت است که به طور گسترده‌ای در تولید و شکل‌دهی فلزات و آلیاژها استفاده می‌شود. این فرآیند به صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، ساخت و ساز، هوافضا و الکترونیک خدمات می‌دهد. در ادامه، به بررسی کاربردهای نورد در برخی از صنایع کلیدی می‌پردازیم:
صنعت خودروسازی
- تولید بدنه خودرو: نورد ورق در تولید اجزای بدنه خودروها از جمله درها، سقف و کف خودروها به کار می‌رود. ورق‌های نورد شده که به خوبی شکل‌پذیر هستند، به آسانی به فرم‌های پیچیده تبدیل می‌شوند.
- قطعات ساختاری: تیرک‌ها و قطعاتی که در ساختار خودرو به کار می‌روند نیز از نورد تولید می‌شوند. این قطعات با استحکام بالا و وزن کم ویژگی‌های بهینه‌ای برای ایمنی و کارایی خودرو دارند.
- جذب انرژی: نورد در تولید قطعاتی که برای جذب انرژی در زمان تصادف طراحی شده‌اند، بسیار حیاتی است.
صنعت ساخت و ساز
- مقاطع فولادی: تیرک‌ها، ستون‌ها، و صفحات فولادی که در سازه‌های ساختمانی استفاده می‌شوند از نورد تولید می‌شوند. این مقاطع اساساً برای تحمل بارها و فشارهای وارده بر ساختمان طراحی شده‌اند.
- هزاران نوع پروفیل: نورد می‌تواند انواع مختلف پروفیل‌های فولادی را تولید کند که در سازه‌های مختلف به کار می‌روند، از جمله پروفیل‌های ساختمانی، نرده و نما.
- سازه‌های بتنی: نورد برای تولید فولادهای تقویت‌کننده (میلگرد) که در بتن مسلح به کار می‌روند، ضروری است.
صنعت هوافضا
- تولید اجزاء هواپیما: نورد برای تولید بخشی از قطعات سازه‌ای و حفره‌هایی که در هواپیماها به کار می‌روند، استفاده می‌شود. این قطعات باید به شدت سبک و دارای استحکام بالا باشند.
- قطعات موتور: مواد نورد شده در تولید اجزای موتور هواپیماها نظیر پروانه‌ها و محفظه‌ها به کار می‌رود که نیاز به دقت و کیفیت بالا دارند.
صنعت الکترونیک
- تولید قطعات کوچک: در این صنعت، نورد برای تولید قطعاتی مانند قاب‌های فلزی لوازم خانگی و مکمل‌های الکترونیکی استفاده می‌شود.
- سیم‌کشی و اتصالات: نورد نوار می‌تواند در تولید سیم‌ها و اتصالات فلزی که در دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند، نقشی حیاتی داشته باشد.
صنعت نفت و گاز
- لوله‌گذاری: لوله‌های نورد شده برای انتقال نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها نیاز به استحکام و مقاومت در برابر فشار و خوردگی دارند.
- اجزاء سیستم‌های پمپاژ: نورد در تولید قطعاتی که در سیستم‌های پمپاژ و تجهیزات با فشار بالا به کار می‌روند نیز استفاده می‌شود.
صنعت کشاورزی
- تجهیزات کشاورزی: نورد در تولید قطعات تجهیزات کشاورزی از قبیل قاب‌ها و بدنه‌های ماشین‌آلات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سیم‌ها و نوارهای فولادی: برای تولید برد های حصار و دیگر تجهیزات کشاورزی.
صنایع نظامی
- تولید تسلیحات: در تولید قطعات و سازه‌های پیچیده نظامی، نورد به کار می‌رود، جایی که دقت و استحکام از اهمیت بالایی برخوردار است.
- زره و تجهیزات حفاظتی: نورد فولادهای خاصی که در ناوها، خودروهای زرهی و تجهیزات محافظتی به کار می‌روند نیز از دیگر کاربردهای کلیدی نورد است.
سپس نورد یک فرآیند کلیدی در تولید و شکل‌دهی فلزات در صنایع مختلف است. با کاربردهای گسترده‌ای که در صنایع مورد بحث دارد، نورد به بهینه‌سازی فرایندها، کاهش هزینه‌ها و ارتقاء کیفیت محصولات کمک می‌کند. انتظار می‌رود که با پیشرفت تکنولوژی و توسعه روش‌های نوین در نورد، کاربردهای بیشتری در صنایع جدید و در حال ظهور مشاهده شود.